Konferencja Hevelius 2011 – Sesja 1 – Voula Saridakis
Temat: Spór między Hooke’iem i Heweliuszem: przeobrażanie praktyki astronomicznej końca XVII stulecia.
Spór między Hooke’iem i Heweliuszem, dotyczący zalet przeziernic teleskopowych w porównaniu z przeziernicami pozbawionymi optyki przy pomiarach pozycyjnych, należał do bodaj najbardziej zajadłych dysput w nauce schyłku XVII wieku. Ten „przełom” w astronomii pozycyjnej sprawił, że w związanej z nim dyskusji wzięło udział wielu obserwatorów, a konieczność opowiedzenia się po jednej ze stron zadziałała jak katalizator, przekształcający praktykę astronomiczną końca XVII stulecia. W swoim wystąpieniu, uwzględniając najnowsze wyniki badań dzieła Hooke’a i jego pozycji, najpierw krótko przedstawię historię sporu oraz argumenty przytaczane przez obie strony. Lokując spór w szerszym kontekście, wykażę, że sposób prowadzenia przez astronomów dyskusji i uzgadniania stanowisk zdefiniował na nowo astronomię oraz działalność astronoma. W konsekwencji debata ta miała olbrzymie znaczenie dla przesunięcia praktyki astronomicznej i obserwacji ciał niebieskich ze sfery prywatnej do publicznej.
materiał w języku angielskim
, czas trwania: 37:38
Voula Saridakis (Lake Forest College, USA):
The Hevelius-Hooke Controversy in Context: Transforming Astronomical Practice in the Late Seventeenth Century
The controversy between Hevelius and Hooke over the relative merits of naked-eye versus telescopic sights on positional measuring instruments was one of the most acrimonious controversies in late seventeenth-century science. This “watershed” in positional astronomy and its ensuing debate involved a large circle of practitioners, and in forcing those involved to take sides, the controversy served as a catalyst in the transformation of astronomical practice in the late seventeenth century. I begin this paper with a brief history of the controversy and the specific arguments made by each side, taking into account recent scholarship on Hooke’s work and accomplishments. In placing the controversy in its wider context, I conclude that it was the means through which astronomers debated and resolved what they believed were the defining characteristics of astronomy and appropriate activities of the astronomer. Consequently, the controversy was central in moving the site of astronomical practice and observation from the private into the public sphere.
