LXVII Kawiarnia Naukowa – 31.01.2013

W ramach Bałtyckiego Festiwalu Nauki gościem LXVII Kawiarni Naukowej był prof. dr hab. med. Andrzej Szutowicz (Gdański Uniwersytet Medyczny), który przedstawił wykład pt: Nasz „układ” cholinergiczny. Jak z niego korzystamy?

Neurony cholinergiczne stanowią niewielką populację całej puli komórek ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Niemniej spełniają one kluczową rolę w formowaniu naszej osobowości, naszych kontaktach z otaczającym światem, procesach zapamiętywania, naszym życiu emocjonalnym, decydują o naszej inteligencji. Neurony cholinergiczne rdzenia kręgowego zapewniają nam sprawność motoryczną. Pełnią funkcje wegetatywne regulując perystaltykę jelit, wydzielanie śliny i innych soków ustrojowych, napięcie ściany oskrzeli, szerokość źrenic, wypełnienie ciał jamistych prącia i wiele innych równie ważnych funkcji naszego organizmu. Sprawność jego działania zależy od dostatecznej podaży glukozy i acetylo-Koenzymu A oraz choliny dla enzymu acetylotransferazy cholinowej syntetyzującego acetylocholinę w zakończeniach synaptycznych.

Zapowiedź relacji:

Czynność neuronów cholinergicznych, tak jak i innych układów neuroprzekaźnikowych podlega niezwykle precyzyjnej regulacji przez inne neurony. To one decydują o naszych zdolnościach intelektualnych, rozlicznych talentach, umiejętności znajdowania własnej drogi życiowej, po prostu o naszej mądrości, która przeważnie przewyższa tą posiadaną przez naszych „braci mniejszych”. Ta niezwykła złożoność zapewnia nam wszechstronność i precyzję naszych działań leżących u podstaw niezwykłego rozwoju gatunku ludzkiego. Z drugiej strony układ cholinergiczny czyni nas niezwykle wrażliwymi na różne oddziaływania środowiskowe w tym na czynniki patologiczne. Nic dziwnego, że często dochodzi do zaburzeń funkcji neuronów cholinergicznych, które przybierają postać fenotypową chorób otępiennych, psychoz, a czasem do zachowań, które traktujemy jako tzw. głupotę. Wbrew pozorom, diagnoza i ocena tego typu zachowań nie jest ani łatwa ani oczywista. Przedstawiany wykład zaprezentuje próbę analizy tego zjawiska.

Skrót relacji:

długość materiału:   14:48

Prof. dr hab. med. Andrzej Szutowicz urodził się we wrześniu 1942 roku w Wilnie. W 1965 roku ukończył Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Gdańsku. Stopień doktora nauk medycznych uzyskał w pięć lat później, zaś doktora habilitowanego w 1978 roku. Tytuł profesora otrzymał w 1991 roku.

Przeszedł w Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie Gdański Uniwersytet Medyczny) wszystkie szczeble kariery akademickiej od doktoranta (1966 – 1970), przez starszego asystenta (1970 – 1971), adiunkta (1971 – 1984), docenta (1985 – 1990), profesora nadzwyczajnego (1991 – 1999) po profesora zwyczajnego (od roku 1999). W latach 1999 – 2012 prof. Szutowicz kierował Katedrą Biochemii Klinicznej i Zakładem Medycyny Laboratoryjnej na Wydziale Lekarskim z Oddziałem Stomatologicznym. Przez wiele kadencji był członkiem senatu Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Od kilkunastu lat jest członkiem Niezależnej Komisji Bioetycznej do Spraw Badań Naukowych przy GUMed.

Profesor odbył liczne staże naukowe (Włochy, Niemcy, USA). W latach 1981-1984 był profesorem wizytującym biochemii i psychiatrii biologicznej w Southwestern University Medical School w Dallas (Texas). Bierze aktywny udział w organizacji życia naukowego i zawodowego. Jest między innymi konsultantem wojewódzkim ds. diagnostyki laboratoryjnej, przewodniczącym Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie laboratoryjnej diagnostyki medycznej, członkiem Komitetu Neurobiologii oraz Rady Kuratorów Wydziału Nauk Medycznych PAN, członkiem Rady Naukowej Centrum Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie oraz prezesem-elektem Polskiego Towarzystwa Badań Układu Nerwowego. Jest członkiem licznych towarzystw naukowych, krajowych i międzynarodowych oraz uczestniczy w pracach kilku kolegiów redakcyjnych czasopism naukowych. Recenzuje również artykuły dla kilkunastu międzynarodowych wydawnictw naukowych.

Prof. Szutowicz opublikował 150 artykułów naukowych i prac przeglądowych, jest autorem rozdziałów w 11 książkach naukowych. Wypromował 10 doktorów i 4 doktorów habilitowanych.

Jest laureatem licznych nagród, w tym między innymi nagród naukowych ministra zdrowia (wielokrotnie), Prezesa Rady Ministrów, Japońskiego Towarzystwa Chemii Klinicznej, nagrody im. Tadeusza Browicza Polskiej Akademii Umiejętności oraz – w 2012 – nagrody naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za rok 2011. Profesor jest też posiadaczem wielu orderów i odznaczeń, w tym Medalu Komisji Edukacji Narodowej (1995), Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (2002) oraz Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski (2012).

Pełna relacja:

długość materiału:   93:23

Do Kawiarni Naukowej zapraszamy w każdy ostatni czwartek miesiąca o godz. 18:00 do Hotelu Rezydent w Sopocie, Plac Konstytucji 3 Maja 3.

Wstęp do Kawiarni Naukowej jest wolny.