Nestor polskiego okrętownictwa
Od 25 kwietnia w Spichlerzach na Ołowiance, Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku zaprasza na wystawę poświęconą jednej z najważniejszych postaci polskiego okrętownictwa i przemysłu stoczniowego – profesorowi Jerzemu Wojciechowi Doerfferowi (1918 – 2006). Otwarcie tej ekspozycji zbiega się z 95 rocznicą jego urodzin.
długość materiału: 2:58
Na wystawie zaprezentowane zostały pamiątki związane z życiem zawodowym Profesora w tym między innymi: archiwalne fotografie, dyplomy, przyrządy miernicze używane przez Jerzego Doerffera podczas studiów w Anglii i pracy na Politechnice Gdańskiej, podręczniki, medale oraz odznaczenia (np. międzynarodowa nagroda morska „Srebrny Delfin” przyznana w 1989 r. przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO). Całość ekspozycji wzbogacają modele kutrów i statków, które konstruował i budował profesor Doerffer.
Wśród nich model kutra rybackiego B-368, którego projekt został oparty na opracowanych w latach 1946 – 1947 kutrach rybackich o kadłubach stalowych. Była to pionierska konstrukcja w skali światowej, a stalowe kutry o długości kadłuba 17 m były powszechnie używane przez bałtyckich rybaków od lat pięćdziesiątych XX w. Wśród prezentowanych modeli są także modele statków: rudowęglowiec „Sołdek”, parowy trawler B-10, drobnicowiec „Kopernik”, trałowiec ORP „Wigry”, a także model steru otwieranego, nazywanego „sterem Doerffera”, zwiększający manewrowość statku. Ster ten został opracowany na Politechnice Gdańskiej pod kierownictwem Profesora.
Jerzy Wojciech Doerffer (21.04.1918 – 09.08.2006). W latach 1927 – 1935 kształcił się najpierw w gimnazjum w Lesznie, a potem w Poznaniu, gdzie w 1935 r. zdał maturę. W latach 1936 – 1939 studiował na Wydziale Okrętowo – Lotniczym Politechniki Gdańskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Wybuch II wojny światowej zastał go na praktyce w Stoczni J.S. White & C. Ltd w Cowes w Wielkiej Brytanii. Po kilkumiesięcznej służbie w Polskiej Marynarce Wojennej, do której wstąpił jako ochotnik, na początku 1940 r., J. Doerffer rozpoczął studia o specjalności okrętowej na Uniwersytecie w Glasgow, które ukończył w 1942 r. Od maja 1942 r. do grudnia 1945 r. pracował w Stoczni Vickers – Armstrongs Ltd w Barrow in Furness w Wielkiej Brytanii.
W grudniu 1945 r. Jerzy Doerffer wrócił do Polski i od stycznia 1946 r. podjął pracę w Stoczni Gdańskiej, gdzie początkowo nadzorował remonty statków, a później kierował budową nowych jednostek. Pierwszym, większym zadaniem produkcyjnym Stoczni Gdańskiej stała się budowa stalowych kutrów rybackich, które zaprojektował J. Doerffer. Były to pierwsze na świecie kutry rybackie o kadłubie stalowym, które konstruowano w specjalnej obrotnicy. Następnym ważnym zadaniem J. Doerffera było kierowanie w latach 1948-9 budową pierwszego polskiego statku pełnomorskiego – rudowęglowca „Sołdek” oraz nadzór nad budową następnych pięciu statków z serii „sołdkowej” (typ B-30). W 1949 r. inż. Doerffer kierował w Stoczni Gdańskiej budową statków typu B-50, które były pierwszymi drobnicowcami powstałymi w polskich stoczniach po II wojnie światowej. W roku 1950 Jerzy Doerffer kierował budową parowych trawlerów burtowych typu B-10. W 1951 r. J. Doerffer był dyrektorem technicznym Stoczni Gdańskiej, pod koniec tego roku zrezygnował z pracy w tej stoczni. W 1952 r. inż. Doerffer prowadził w Stoczni Szczecińskiej budowę pierwszego statku pełnomorskiego, który powstał w tym zakładzie po 1945 roku – parowca „Czułym”.
Od roku 1948 był pracownikiem naukowym Politechniki Gdańskiej, gdzie stworzył Katedrę Technologii Budownictwa Okrętowego, w 1969 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego, a w latach 1981 – 1984 piastował stanowisko rektora Politechniki Gdańskiej. Był autorem wielu książek i podręczników akademickich, w tym „Oil Spill Response in Marine Environment” (1993), unikatowej pozycji poświęconej zapobieganiu rozlewom ropy na morzu i technice działania. Opublikował ponad sto artykułów w różnych językach. Aktywnie działał w międzynarodowych organizacjach morskich: w latach 1977 – 1988 był przewodniczącym Podkomitetu ds. Projektowania i Wyposażania Statków Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) w Londynie, od 1982 do 1988 kierował Komitetem ds. Zwalczania Wylewów na Morzu Komisji Helsińskiej, w latach 1960 – 1992 przewodniczył Komitetowi Polsko – Norweskiemu PRS – DnV.
Od 1952 r. Jerzy Doerffer nadzorował na Politechnice Gdańskiej laboratorium okrętowe. Wśród projektów powstałych pod jego kierunkiem warto wymienić saperskie łodzie desantowe, łodzie ratunkowe kryte, łodzie ratunkowe odporne na ogień i projekt trałowca dla Polskiej Marynarki Wojennej mającego kadłub wykonany z laminatów (w latach 1981 – 1994 Stocznia MW w Gdyni zbudowała 17 trałowców projektu 207 o takich kadłubach). J. Doerffer samodzielnie bądź zespołowo opracował ponad pięćdziesiąt patentów polskich i zagranicznych. Do najważniejszych można zaliczyć metodę połówkową budowy statków, napęd gondolowy, ster otwierany (tzw. Ster Doerffera), zrzutową kapsułę ratunkową. Prof. Doerffer otrzymał sześć doktoratów honoris causa uczelni wyższych polskich i zagranicznych. Był wielokrotnie odznaczany i nagradzany w kraju oraz na forum międzynarodowym.
Emerytura nie przerwała aktywności zawodowej profesora. Jerzy Doerffer był inicjatorem powstania w 1984 roku Towarzystwa Przyjaciół Statku-Muzeum „Sołdek”, w którym pełnił funkcję przewodniczącego, a po reaktywacji Towarzystwa w 2005 roku został jego honorowym przewodniczącym. W 1993 r. z jego inicjatywy powołano Forum Okrętowe (Związek Pracodawców Przemysłu Okrętowego), którego był prezesem przez cztery kadencje w latach 1993 – 2003 (od 2003 r. wybierano go na honorowego przewodniczącego Forum). Od 1998 do 2005 roku był również członkiem Rady Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
