XCV Kawiarnia Naukowa – 19.05.2016

95 Kawiarnia Naukowa Bałtyckiego Festiwalu Nauki.

prof. dr hab. Jerzy Młynarczyk (Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni): Prawo na morzu.

Zapowiedź relacji:

Ponad 70% powierzchni kuli ziemskiej stanowią morza i oceany. To środowisko od początków dziejów ludzkości było przedmiotem zabiegów zmierzających do ustanowienia władztwa nad obszarami morskimi celem stopniowego poszerzania zakresu ich eksploatacji, głównie jako drogi żeglownej i źródła zasobów.

Nauka zadaje sobie ciągle aktualne pytanie: kiedy człowiek zaczął eksploatować morze? Niełatwo wskazać tu nawet epokę rozwoju ludzkości, choć mógł to być już wyższy stopień dzikości. Nastąpiło to prawdopodobnie wówczas, gdy udało się skonstruować podstawowe narzędzie „uprawy” morza jakim jest statek, a właściwie jego namiastka w postaci czółna wydrążonego w pniu a następnie prymitywnej tratwy. Z pomocą tego to narzędzia można było podróżować – nie tylko po rzekach – a także łowić ryby i inne zwierzęta morskie. Kolejne udoskonalenia, a zwłaszcza wynalazek żagla sprawiły, iż urządzenia pływające mogły służyć nie tylko przemieszczaniu się ich właścicieli, przewozowi rzeczy lecz także – niestety – działalności przestępczej. Rodziła się żegluga morska a wraz z nią pewne powszechnie stosowane i uznawane za obowiązujące w środowisku żeglarzy reguły zachowania. Owe zwyczaje, w dostatecznym stopniu utrwalone, zyskiwały z czasem aprobatę i poparcie władców. I tak oto na morze wkroczyło prawo.

Prawników-marynistów, w coraz większym stopniu, interesować zaczęło wszystko, co dzieje się na morzu, w morzu i pod morzem. Stąd prawo morskie, w Polsce ciągle dość egzotyczny element systemu prawnego, to kompleksowa dziedzina stanowiąca splot regulacji publiczno- i prywatno-prawnych prawa materialnego i procesowego, głównie o proweniencji międzynarodowej. To swoisty układ norm prawnych i innych reguł postępowania, który dotyczy stosunków prawnych związanych z najszerzej ujmowaną działalnością żeglugową (w tym także stosunków pracy na morzu i przestępczości), innymi formami użytkowania i korzystania z morza, ochrony środowiska morskiego a także działalności państw i inny podmiotów prawa międzynarodowego oraz niektórych podmiotów niesuwerennych, związanej z korzystaniem z morza i wykonywaniem władztwa na obszarach morskich. Czynnikami oddziaływującymi na stanowienie, obowiązywanie i stosowanie prawa morskiego są dziś z całą pewnością specyfika środowiska morskiego, międzynarodowy charakter stosunków prawno-morskich i jego pochodna w postaci stosowania powszechnie akceptowanych międzynarodowych wzorców postępowania, nasilająca się ingerencja państw w sprawy morskie a także dynamiczny rozwój techniki i organizacji żeglugi i innych sposobów użytkowania morza. Pewnej erozji uległy natomiast związane niegdyś z prawem morskim cechy tradycjonalizmu i odrębności.

Skrót relacji:

długość materiału: 14:39

Profesor Jerzy Młynarczyk urodził się w 1931 roku w Wilnie. Jest absolwentem Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Chrobrego w Sopocie (1950). Tytuł magistra prawa uzyskał na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego (1954). Od 1998 roku jest tytularnym profesorem nauk prawnych.

Był radcą prawnym, a następnie pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie oraz Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.

Od 12 lat (2004 r.) jest rektorem Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni.

W latach 1977-81 był prezydentem Gdańska. W 1982 objął funkcję dyrektora Instytutu Morskiego w Gdańsku. Od 1988 od 1991 roku był profesorem prawa w Światowym Uniwersytecie Morskim ONZ w Malmoe oraz w Międzynarodowym Instytucie Prawa Morskiego na Malcie. Był posłem na Sejm RP IV kadencji (2001 – 2005), wiceprzewodniczącym Komisji ds. zmian w kodyfikacjach.

Specjalizuje się w prawie cywilnym, międzynarodowym prawie handlowym oraz prawie morskim. Od 40 lat jest konsultantem prawnym przedsiębiorstw żeglugowych i przemysłu okrętowego. Ekspert Międzynarodowej Organizacji Morskiej ds. ustawodawstwa morskiego oraz Międzynarodowej Organizacji Morskiej w Londynie.. Wizytujący profesor w zagranicznych uczelniach wyższych (Szwecja, USA, Chiny, Litwa, Niemcy).

Opublikował 14 podręczników i monografii, ponad 150 artykułów naukowych w językach polskim i angielskim z zakresu prawa morskiego, handlowego i cywilnego. Autor wielu prac popularyzatorskich i publicystycznych.

Wybitny sportowiec, znany koszykarz. 112-krotny reprezentant Polski w koszykówce i olimpijczyk z Rzymu (1960 r.). Jedyny polski sportowiec odznaczony międzynarodową nagrodą im. Sieverta przyznawaną przez Światowe Zrzeszenie Olimpijczyków – Olimpian International, a także jako jedyny sportowiec Pomorza wyróżniony nagrodą im. Janusza Kusocińskiego oraz – kilka tygodni temu – w 49. Konkursie Fair Play Polskiego Komitetu Olimpijskiego wyróżniony indywidualnie w kategorii „Całokształt kariery sportowej i godne życie po jej zakończeniu”.

Żona Krystyna, dziennikarka radiowa Rozgłośni Gdańskiej PR, ma córkę (Joanna, prawnik). Mieszka w Sopocie.

Pełna relacja:

długość materiału: 100:16

______________________________________

Do Kawiarni Naukowej zapraszamy w każdy ostatni czwartek miesiąca , o godz. 18:00 do Hotelu Rezydent w Sopocie, Plac Konstytucji 3 Maja 3.

Wstęp do Kawiarni Naukowej jest wolny.